Đóng

Chuyên Mục Khác

Chuyên Mục Khác

Tách Chiết DNA/RNA Tự Động – Có Nên Hay không nên Đầu Tư Cho Phòng Lab Nhỏ?

Giới thiệu: Tách chiết tự động – nên hay chưa?

Trong lĩnh vực sinh học phân tử, việc tách chiết DNA/RNA là bước không thể thiếu. Dù làm PCR định lượng, giải trình tự gen hay phát hiện tác nhân gây bệnh, thì đầu vào mẫu sạch, ổn định luôn là điều kiện tiên quyết để đảm bảo kết quả đáng tin cậy.

Những năm gần đây, hệ thống tách chiết tự động được giới thiệu rất nhiều, với lời hứa về hiệu suất cao, giảm nhân sự, tiết kiệm chi phí lâu dài. Nhưng đứng ở góc độ một công ty chuyên làm việc với các phòng thí nghiệm ở quy mô vừa và nhỏ – Cao Gia Biotech hiểu rằng: Không phải lab nào cũng nên đầu tư tự động hóa ngay từ đầu.

1. Góc nhìn kỹ thuật: Ưu điểm

1.1. Giảm sai sót, tăng độ tin cậy

Khi làm thủ công, độ lệch thể tích do thao tác pipet, thời gian ủ không đồng nhất hoặc chỉ đơn giản là sai sót khi thao tác dưới áp lực thời gian – đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng DNA/RNA đầu ra.

Hệ thống tự động giúp:

  • Cố định các bước như lysis, binding, washing, elution;
  • Kiểm soát thể tích chính xác, đồng đều giữa các mẫu;
  • Tăng độ lặp lại giữa các lô (RSD < 3%);
  • Đáp ứng yêu cầu ISO 17025, ISO 15189 về tính nhất quán và truy xuất dữ liệu.

Kinh nghiệm: Trong các dự án triển khai cho lab PCR tuyến tỉnh, chúng tôi nhận thấy tách chiết tự động đặc biệt hữu ích khi cần phân tích hàng loạt mẫu bệnh phẩm trong thời gian ngắn, tránh quá tải cho nhân viên.

1.2. Dữ liệu truy xuất rõ ràng

Các thiết bị tự động hiện nay thường tích hợp phần mềm quản lý:

  • Ghi lại thời gian thực các bước thực hiện;
  • Lưu log ID mẫu, lô hóa chất, người thao tác;
  • Dễ dàng xuất file để phục vụ kiểm tra nội bộ hoặc thanh tra đánh giá ISO/GLP.

1.3. An toàn hơn cho người vận hành

Với các mẫu nguy cơ cao (ví dụ: máu, mẫu dịch bệnh), hệ thống khép kín sẽ:

  • Giảm tiếp xúc trực tiếp;
  • Hạn chế khí dung phát tán;
  • Có thể kết hợp UV diệt khuẩn buồng xử lý sau mỗi lần chạy.

2. Thách Thức Khi Áp Dụng Tách Chiết Tự Động

2.1. Chi Phí Đầu Tư Ban Đầu

Một trong những rào cản lớn nhất đối với các phòng thí nghiệm nhỏ là chi phí đầu tư vào hệ thống tách chiết tự động. Giá của một hệ thống tách chiết DNA/RNA tự động hiện tại tương đối cao, chưa kể chi phí bảo trì, hóa chất chuyên dụng và phụ kiện đi kèm. Với ngân sách hạn chế, việc phân bổ nguồn lực cho thiết bị này có thể làm giảm khả năng đầu tư vào các thiết bị khác hoặc nhân sự.

Hạng mục Giá tham khảo (VNĐ)
Bán tự động ~ 300 – 700 triệu
Máy tự động hoàn toàn ~ 700 triệu – 1,5 tỷ
Xây dựng SOP – Validation 80–200 triệu tùy mức độ

*** Số liệu và biểu đồ do Cao Gia Biotech cập nhật tại thời điểm 07/2025 chỉ dành cho mục đích tham khảo và ước lượng – xin vui lòng cân nhắc kỹ khi quyết định trích dẫn/sử dụng nó vào nghiên cứu/ hoặc bất kỳ công việc thực tế nào của các bạn – hoặc liên hệ trực tiếp chúng tôi để có được số liệu chính xác nhất.

2.2. Chi Phí Vận Hành và Bảo Trì

Hệ thống tự động yêu cầu sử dụng các bộ kit tách chiết chuyên dụng, thường có giá cao hơn so với các hóa chất dùng trong phương pháp thủ công. Ngoài ra, chi phí bảo trì định kỳ, hiệu chuẩn thiết bị và đào tạo nhân viên cũng là yếu tố cần xem xét. Theo ISO 17025, thiết bị phải được hiệu chuẩn thường xuyên để đảm bảo hiệu suất, điều này làm tăng chi phí vận hành dài hạn.

2.3. Phụ Thuộc vào Nhà Cung Cấp

Hầu hết các hệ thống tự động sử dụng hóa chất và Vật tư tiêu hao (deep well, tipcomb) độc quyền (theo cách điều chỉnh các size, hình dạng, cấu trúc độc nhất…) từ nhà sản xuất, dẫn đến sự phụ thuộc vào một nguồn cung duy nhất. Trong trường hợp chuỗi cung ứng bị gián đoạn (như trong đại dịch COVID-19), phòng thí nghiệm có thể gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động.

2.4. Yêu Cầu Kỹ Thuật và Đào Tạo

Mặc dù hệ thống tự động giảm thiểu thao tác thủ công, nhưng việc vận hành và bảo trì thiết bị đòi hỏi kỹ thuật viên được đào tạo bài bản. Đối với các phòng thí nghiệm nhỏ với đội ngũ nhân sự hạn chế, việc dành thời gian và nguồn lực để đào tạo có thể là một thách thức.

3. Góc Nhìn Kinh Tế

3.1. Phân Tích Chi Phí – Lợi Ích

Để đánh giá tính khả thi kinh tế, cần thực hiện phân tích chi phí – lợi ích (cost-benefit analysis). Một hệ thống tách chiết tự động có thể giúp tiết kiệm chi phí dài hạn thông qua:

  • Giảm chi phí nhân sự: Tự động hóa giảm thời gian lao động, cho phép kỹ thuật viên tập trung vào các nhiệm vụ phân tích phức tạp hơn.
  • Tăng doanh thu: Khả năng xử lý nhiều mẫu hơn trong thời gian ngắn giúp phòng thí nghiệm đáp ứng nhu cầu khách hàng lớn hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như chẩn đoán hoặc nghiên cứu hợp đồng.
  • Giảm lãng phí: Độ chính xác cao của hệ thống tự động giúp giảm thiểu lỗi và lãng phí mẫu hoặc hóa chất.

Tuy nhiên, phòng thí nghiệm cần dự báo số lượng mẫu xử lý hàng tháng để đảm bảo rằng đầu tư vào thiết bị tự động là hợp lý. Nếu số lượng mẫu thấp (ví dụ dưới 50 mẫu/tháng), phương pháp thủ công có thể vẫn hiệu quả hơn về mặt chi phí.

3.2. Thời Gian Hoàn Vốn (ROI)

Thời gian hoàn vốn (Return on Investment – ROI) phụ thuộc vào quy mô hoạt động và tần suất sử dụng thiết bị. Với một phòng thí nghiệm nhỏ xử lý 100-200 mẫu/tháng, thời gian hoàn vốn có thể dao động từ 2-5 năm, tùy thuộc vào chi phí thiết bị và giá dịch vụ cung cấp. Các phòng thí nghiệm cần xây dựng kế hoạch tài chính chi tiết, bao gồm cả dự phòng cho các chi phí phát sinh.

3.3. Tối Ưu Hóa Nguồn Lực

Đối với phòng thí nghiệm nhỏ, việc tối ưu hóa nguồn lực là rất quan trọng. Một cách tiếp cận là lựa chọn các hệ thống tự động có chi phí đầu tư thấp hơn (về công suất, giá thành, công nghệ…hoặc liên hệ chúng tôi) hoặc các thiết bị đa năng, có thể thực hiện nhiều loại tách chiết (DNA, RNA, protein). Ngoài ra, có thể cân nhắc hợp tác với các phòng thí nghiệm khác để chia sẻ thiết bị hoặc thuê ngoài dịch vụ tách chiết trong giai đoạn đầu.

Kịch bản Số mẫu/tháng Thời gian hoàn vốn Khuyến nghị đầu tư
Lab nhỏ 500–1000 mẫu >3 năm Không nên đầu tư ngay
Lab trung 1000–2000 mẫu ~2.5–3 năm Cân nhắc giải pháp bán tự động
Lab lớn  >2000 mẫu 2 năm Nên đầu tư hệ thống tự động hoàn chỉnh

4. Chọn giải pháp thế nào cho phù hợp?

5. Gợi ý triển khai cho lab nhỏ

  1. Xác định khối lượng mẫu trung bình hàng tháng.

  2. Đánh giá ngân sách: đầu tư + chi phí vận hành 1–2 năm.

  3. Ưu tiên giải pháp từng bước: có thể bắt đầu từ bán tự động (pipetting robot, magnetic stand…).

  4. Lập SOP và xác nhận quy trình theo ISO 17025 hoặc GLP.

  5. Huấn luyện nhân sự kỹ thuật & bảo trì định kỳ.

6. Kết luận – nên hay không?

Tách chiết DNA/RNA tự động thật sự hữu ích, nhưng chỉ phát huy hiệu quả khi triển khai đúng thời điểm.

  • Nếu bạn đang chạy hàng trăm mẫu/tháng, nhân lực hạn chế → NÊN CÂN NHẮC.
  • Nếu lab của bạn còn trong giai đoạn thử nghiệm, dịch vụ chưa ổn định → KHOAN ĐẦU TƯ VỘI / Hoặc cân nhắc thuê ngoài/ thuê lại máy đã qua sử dụng cho giai đoạn đầu thử nghiệm
  • Nếu ngân sách có hạn, nhưng vẫn muốn nâng chất lượng → HÃY BẮT ĐẦU TỪ HỆ BÁN TỰ ĐỘNG / Hoặc cân nhắc thuê ngoài/ thuê lại máy đã qua sử dụng trả chi phí theo tháng.

Tại Cao Gia Biotech, chúng tôi không chỉ cung cấp thiết bị – mà còn đồng hành trong từng bước từ lựa chọn, đào tạo, đến tối ưu quy trình để đảm bảo bạn khai thác tối đa hiệu quả đầu tư.

*** Số liệu và biểu đồ do Cao Gia Biotech cập nhật tại thời điểm 07/2025 chỉ dành cho mục đích tham khảo và ước lượng – xin vui lòng cân nhắc kỹ khi quyết định trích dẫn/sử dụng nó vào nghiên cứu/ hoặc bất kỳ công việc thực tế nào của các bạn – hoặc liên hệ trực tiếp chúng tôi để có được số liệu chính xác nhất.

CÔNG NGHỆ SINH HỌC CAO GIA           
Trách nhiệm – Khoa học – Khát vọng                          

📞 Cần tư vấn thiết bị phù hợp cho quy mô lab của bạn?
📋 Muốn xây dựng SOP, validate theo tiêu chuẩn ISO/GLP?

👉 Liên hệ đội kỹ thuật Cao Gia Biotech để có được đối tác đồng hành đáng tin cậy!

© 2022 Copyright by Công ty TNHH Công nghệ Sinh học Cao Gia. All rights reserved